Marokko Roadtrip verslag

DE PLANNING

Met z'n 3-en hebben we een vlucht geboekt van Schiphol naar Agadir.
Daar staat een auto... waar we een week mee door de Marokkaanse Sahara trekken. We rijden onder de hoge bergen van de Midden-Atlas de woestijn in.
Van stad, naar oase en nog een oase en dan naar zee...En van Riad, naar hotelletje en weer naar een Riad

• Taroudant (check) is n 'prachtige oude Marokkaanse stad.
  We slapen er een nacht in Riad Maryam.  
• We rijden naar Tafraoute (check)
  waar we twee nachten blijven
  Met zondag een rust- en kijkdag (check)
• Dan naar Tata (check) en dan
• Icht (check de riad)
• Om te eindigen bij zee in Sidi Ifni (check)
  Na twee nachten uitwaaien en zwemmen (rond de 23 graden?) rijden we naar Agadir terug voor 't vliegtuig...

We zetten dag-verslagen en foto's online wanneer we internet hebben!  

OP WEG

Alles afgerond qua werk, huis opruimen en de planten water geven. De helft van de kleren teruggelegd, weer ingepakt en dan opnieuw gesorteerd.Welke schoenen gaan er mee? Warme jas? Wel voor s` avonds en in de ochtend. Het kan in de woestijn flink afkoelen tot 5 a 12 graden. Maar ook `n korte broek en dun overhemd. Want overdag kan het  tot 30 graden zijn komende week.

En vooral... n Beetje spanning:

• Onbekend gebied
• Berberse cultuur
• Hoe zal alles echt geregeld zijn?
• Frans en Arabisch
• Tajines, muntthee, onbetrouwbaar water
• En een rustig intensief reisschema

Spanning ziet er leuk uit:
Marijke is om 9.00 al onrustig omdat we om 10 uur in de auto zullen stappen. Ria smeert nog snel voor iedereen boterhammen en staat al 15 minuten lang klaar met de jas aan. Peter moet op ' laatste nippertje nog snel even die persoon mailen, met Artur overleggen en de routeplanner inpakken.

Voorpret is er ook

• Reisgidsen lezen.
• Een boek van Tessa de Loo (Harlekino)
• Anaour Brahem luisteren (snaar-jazz) 
• en ook foto`s kijken,
• op google maps de route checken en kaartjes uitdraaien.
• We zoeken ook de riads (Marokkaanse kleine hotels) op internet op. Ze zien er prachtig uit. Groen, heel veel mozaiek en arabische-mohemedaanse motieven in de architectuur. 
• We sturen een mail of we in de eerste Rian nog laat ook warm kunnen eten.

Al snel respons van Riad Maryam in Taroudant:"Bonjour Mr Peter.Je vous confirme votre réservation pour le dîner du vendredi soir.  C'est pas un problème si vous arrivé tard .  Et se que il ya des végétariens.Veuillez agréer mes sincères salutations." Dus.

In de trein naar schiphol 

MARRAKECH

Om 17.30 plaatselijke tijd in Marrakech. 30 minuten wachten voor nog eens 30 minuten naar Agadir! Hier ruikt het naar vliegtuigbrandstof. Buiten plantages groen bomen... Welke? Nog geen idee. 

Aankomst en avond in Taroudant

Agadir - Taroudant  in het donker. Zeventig angstige kilometers rijden in het donker over een 4-baansweg. Want wanderlaars, bromfietsen, oude 3-wielauto's en krakkemikkige kleine vrachtwagens gaan allemaal in een eigen tempo over dezelfde onverlichte weg. Niet leuk.Peter vergat daarnaast de 'vouchers'. Ondermeer die van de auto. En zonder voucher geen wielen! Dus dat duurde even. Tot Ria haar tas open deed. Alles in 2-voud  :)

Riad Maryam
Eenmaal in Taroudannt worden we geholpen het Riad te vinden. Het ligt in de oude medina, waar smalle wandelpaden de huizen en straten verbinden. De auto parkeren we 150 meter verder.Eenmaal door een blauwe stalen poort staat er een 50-er in zwarte Djelebba ons met uitgestrekte hand op te wachten. Hij glimlacht breed - met z'n ene voortand - en leidt ons zijn domein binnen.De oudste Riad van Taroudant is een groot gebouw. Muren reizen zeker negen meter omhoog rond een open binnenplaats. Op vijf meter is een grote omloop annex overhang op pilaren. Aan twee kanten zijn daarachter kaers en ruimten. Op de eerste verdieping is onze kamer, Elke opening is omzoomt of afgesloten met ongebleekt katoenen gordijnen. Twee grote tuinvlakken vol bomen en bloeiende struiken en een middendeel met een mooie tafel.Onder de omloop banken en tafels, waarvan eentje al gedekt voor ons. We zetten de bagage weg en mogen zo aanschuiven.

Eten in overvloed
Er is heerlijke vissoep vooraf.De verdere maaltijd is zeer, zeg maar geweldig zeer, uitgebreid.Tien Marokkaanse groente salades, elk prachtig opgemaakt voor telkens vier personen. Meer dan genoeg, dus. Als we het grootste deel op hebben worden er opeens ook nog twee enorme tajines binnen gebracht. Eentje met 4 kippendijen en eentje met vier stukken lams- of rundvlees. Lekker. Maar... we stoppen toch snel met eten.Onze gastheer brengt muntthee en schenkt in. Ook een glas voor zichzelf.We praten gezellig als er ook nog een machtig toetje wordt gebracht. Gelaagd deeg, argan-noten en room en een laagje suiker.We raken in gesprek over de paus, de cultuur, het land... En de familie van de eigenaar. Zijn opa bouwde het Riad al 117 jaar geleden. Mooie man qua verhalen. erg gastvrij en behulpzaam.We bespreken ook dat hij een koetsje en gids zal regelen voor morgen om de stad te bekijken.Le fin du jour
Volgegeten en voldaan en zeer moe gaan we naar bed in een soort sprookjeskamer met van die stijlbedden, kanten gordijnen en zo. Maar dat zie je niet als je slaapt! 

Taroudant verkennen

Een uitgebreide Marokkaanse  ontbijt met thee, koffie, tajine met omelet, vette pannekoeken en rond brood. Terwijl we eten komt de gids binnen om/te vertellen dat hij klaar staat en de caleche ook.
We eten snel af - volgens marijke te snel - en pakken de spullen: camera, telefoon, omslagdoeken en geld. Alles gaat in de rugzakken en we lopen achter de gids aan. 
Suleiman is vlot gekleed, pet op en fulltime gids.

Bij de caleche - 2-wielige koets met menner op de bok - aangekomen staat een klein paard al wat te zweten tussen de bomen van de koets. De menner zit hoog op de bok. De koets heeft 2 bankjes. We worden erin gehelpen en gaan meteen van start.
http://www.fionatrowbridge.com/2014/10/10-things-to-do-for-free-in-taroudant.html

We rijden door een straat door een van de vijf poorten van de ommuurde stad naar buiten. Ondertussen vertekt de gids de grote lijnen. De muren uit de 9e eeuw. Zeven-en-een-halve kilometer muur van ongeveer 9 meter hoog en 2 meter dik, gemaakt van steen, leem gemengd met stro en houten balken - ceder - als betonvelchtwerk.
Alle doorgangen zijn dubbel-poortige bastions van 4 tot 10 meter, soms met twee gescheiden rijbanen. De enorme deuren hangen er nog. Ze zijn van het knoeterharde cederhout met ijzeren beslag.

Vroeger gingen deze deuren 's nachts op slot. Tegenwoordig staan ze permanent open.
Drie ervan laten auto-verkeer toe in de stad. Twee andere zijn twee smal of er staan palen voor. Alleen wandelaars en tweewielers passeren hier.

We rijden buiten om de muren langs 4 bij 6 meter grote werkplaatsen. Twee deuren en de ruimte erachter. Op de straat ervoor worden fietsen gerepareerd, deuren geschaafd of aan brommers gesleuteld. Taroudant is vooral afhankelijk van 'artisans' en 'fermiers'. Om de stad heen de boerderijen en plantages, veel kassen en fokkerijen, en boomgaarden met argan- en amandelbomen en olijvenbossen. In de stad zelf de zilversmeden, leerbewerkers, ambachtslieden en veel handelaars en cooperatieve bedrijven.

De paardehoeven klepperen en wij kijken met z'n 3-en langs de kilometers lange muren. Grote pleinen er vlak buiten waar nu fonteinen stromen en vroeger markten waren en handelsplekken.
Na een kwartier stappen we uit voor een wandeling door de oude medina. Nauwe kronkelende straten waar je geen aurto doorheen krijgt en de huizen dichtop elkaar gepakt staan, Beschaduwde straten en gekleurde voordeuren.
Het is er heel rustig. We worden soms gegroet - in het Frans - maar vanwege onze gids niet 'lastig gevallen'.

Na 15 minuten komen we een straat verderop weer bij onze caleche uit en rijden verder. 
Een vierbaansweg met in het midden een dubbele rij koningspalmen loopt hier om de stad en voerst langs oveheidsgebouwen. Een oude stevig gebouw was vroeger de kruit-makerij en opslagpplaats (buiten de stad, natuurlijk). We stoppen en beklimmen een poortgebouw over deze straat. Een steen-snijder heeft hier zn waren staan en wil RIa een beeldje verkopen. t Lukt niet.

We rijden de stad in en stoppen bij de ingang van de Berber-soukh.
Marijke en Ria doen hun sjaals netjes. We komen van de zon en de kalme stad ineens in de overdekte gangetjes vol winkeltjes. Eerst de sloffen en sandalen, dan de kinderkledij en joggingpakken. Vervolgens de djellabahs en mutsen, de lampen, de keuekenwaren en rechts ergens een 2-tal slagerijen.
Onze gids vertelt dat je op alles mag / moet  afdnbgen. Maar op vlees niet. dat heeft een vste prijs.
Als Peter vraagt waarom zegt Suleiman dat alles seizoensafhakelijk was en dus onderhandelbaar of per seizoen anders van prijs. En vlees niet, dus.

In de soukh lopen we verder langs een lange route met smederijen en houtbewerking. En vervolgens lamngs groente en fruitstallen.
In Touradount is op/dit terrein vrijwel alles beschikbaar. En dat is te zien. Kruiden, noten, manden vol citrusfruit, tomaten en bloemkool... het houdt niet op.

We komen langs een zilversmid en worden mee naar binnen genomen.
De zilevrharige man van rond de 45 is druk aan t werk. Een klein zaakje, vitrinekasten vol rin>gen en oorbellen, kralen en wat nog meer.
de zilversmid vertelt dat zijn specialiteit filigraanwerk is en een bijzonder soort gelaagde sieraden.
Peter vraagt door en de man gaat achter een klein planbkje zitten en opent de lade er onder. KLeine cirkelvormige stukjes ceder, zilver en n andere soort hout worden op een zilveren cirkel met centraal pennetje gezet. ; T lijkt net zo' stapeltoren voro kinderen in t klein. Een smalle bankhamer en mini-aambeeld worden naar voren getrokken en de centrale oin plat gehamerd tot de diverse ringen (7 tot 2 lagen) aan elkar vast zijn geklonken. Een fijne vijl uit de lade... en de man rond de zijden af tot een klein halfrond bergje met kleurlagen. Hij laat zien hoe hij deze vervolgens bewerkt met steeds fijner schuurpapier en polijstasta tot een glanzend geheel.

RIa kijkt ondertussen in de display en wijst een zilveren ring aan. Ze zou zoiets graag als souvenir mee terug naar nederland willen. Gids en zilversmid nemen alles waar, er wisselen wat arabische - oof berberse - zinnen en meteen staat de smid op, bukt onder de werkbank door en loopt naar het andere tafeltje.
Ook hier gaat en lade open. Hij pakt dun zilverdraad en een ijzeren liniaal met kleine gaatjes. Hij trekte een lang stuk draad los, vouwt het dubbel en draait het in elkaar tot een lange draad. Opnieuw dubbel en opnieuw draaien. Dit steekt hij door de liniaal - de diverse diktes staan aangegeven in cijfers - en trekt.
De dunne zilveren draaden knipt en buigt hij tot kleine crikels met een lusje. Deze gaan in een vlakke, zeer dunne, metale mal. Hij verteltt dat de patronen door zijn broer worden ontworpen en hij de vakman is. De vele, vrijwel identieke lusjes gaan de mal in, allemaal in druppelvormige vormen en worden dan platgeslagen.Het resultaat wordt met een slodeervlam vastgemaakt en in ringvormen van zilver gelegd en opnieuw platgeslagen en verbonden.
Zo ontstond ook Ria's ring. 
De man vraagt 1200 dirham - 120 euro - voor een echt zilveren ring. Echt zilver, vraagt Peter? 
Meteen komt er een stukje leisteenm tevoorschijn en twee metalen voorwerpen. Plus een flesje vloeistof. Beide ringen wrijf de zilversmid over de lei en vervolgens druppelt hij de vloeistof erover. Echt zilver, vertelt hij, wordt blauw. En dat lijkt te kloppen.

Onderhandelen...
De gids staat al een 20 minuten te kijken en te wachten. Peter vraagt hem met een grijns om hulp. Want nu moeten we onderhandelen. Thee drinken, heen en weer praten en samen op een prijs uitkomen. En Peter vraagt de gids hoe je moet onderhandel;en zonder thee? En wat de gis zou doen als tegenbod. 
Zonder thee blijjkt op zicch heel goedd/mogelijk. Maar de gids laat zich niet verleiden tot hulp bij een tegenbod.Hij zegt alleen dat een tregenbod heel normaal is. En Peter biedt 500. De zilverman pakt een papiertje zet 1200 neer, streept dit door en schrijft 950. Peter heft z'n handen op, zegt dat dit teveel is... Ria is een vrouw alleen, de ries is al zo duur, ze heeft heel veel kinderen en kleinkinderen... die ook veel vragen en doet een tegenbod van 700. 
De smid weer een streep, weer een getal.

Inspiratie
Marijke zou zo'n gepolijste hanger wel mooi vinden. Dus Peter vraagt om kleine hanger aan een leren touwtje. En wat zou dat kosten? Die beide samen? De smid z'n ogen glanzen en de gids glimlacht. Het spel begint opnieuw.
Uiteindelijk betalen we 1100 D voor beide. 500 voor de ring, 550 voor de hanger.
De drie mannen geven elkaar handen, lachen en gaan samen op de foto. Ria doet de ring om en Marijke de hanger en we vervolgen onze weg.
De Soukh is groot. Zo groot dat we samen beslissen dat het genoeg is. Te veel indrukken...
We gaan naar de calèche terug en rijden door naar een klein winkeltje.

Argan.
De Argan-boom en noot zijn heel belangrijk voor de streek. De nootschil wordt gegeten door geiten. De binnennoot en kern worden uitgepoept. De kern zelf lijkt op een kleine amandel. Vrouwen uit de streek plukken de noten - of vinden ze bij geitenkeutels - en halen de bast om de kern weg.
Die kern wordt vermalen tot een pasta, of geroosterd en gegeten of gemalen. En ook wordt deze koud kern geperst tot argan-olie. Overal in de streek wordt deze gebruikt en geëxporteerd. De mensen eten het bij het ontbijt en bakken en koken er mee.
We krijgen een uitleg, mogen foto's maken van het fabricage-proces - vrouwenwerk - en alle tussenstappen. Daarna gaan we de toonzaal aan. Drie dingen kopen en eentje gratis mee. 
Dus... vier zaken mee :)

We lopen vandaar de soukh uit en door de stad brengt de gids ons naar de Riad terug.
Daar drinken we samen, met ook nog de eigenaar van ons hotel, een kop koffie.
We krijgen de weg uitgelegd en getekend. Erg handig.

We betalen de gids 200. En 50 voor zijn twee dochters als cadeautje.
De eigenaar krijgt 850. VOor de caleche (100), de maaltijd gisteren (450) en de fles wijn (180) en uiteindelijk geef ik 850. Het hotel was vooraf al betaald
De gids koopt cola en brood voor ons en dan gaan we op pad naar Tafraoute.

Van Taroudant naar Tafraoute

We hebben met z'n drieen wat verschil van inzicht waar we langs zullen rijden.
Elke weg leidt naar Rome. Maar niet elke weg is even lang of gemakkelijk.
De gids gaf de ene, de Riad-eigenaar de andere route aan. En Sygic een derde.

We kiezen de route van de gids.
Niet de kortste, wel de mooiste...

Onderweg beseffen we pas hoe enorm groot het land is. En hoe afwisselend. Hoeveel gebied leeg ligt te zijn vanwege bergen en gebrek aan waterbronnen of rivieren.
We rijden eerst door de vallei van Taroudant en zien stoffige palmen, mensen op ezels, rotondes met agenten en mensen te voet, fiets en brommers. 
Maar na verloop van tijd wordt alles kaler en leger en bruiner.

De weg stijgt. Eerst langzaam en dan volgen haarspeldbochten en wegen die stijgend en dalend de contouren volgen van de heuvels en bergflanken waar we langs rijden. Geconcentreerd sturen is het devies. Soms zomaar een tegenligger, een stel geiten die de weg over willen of een man langs de kant die aangeeft mee te willen rijden.

Wanneer je denkt dat je helemaal alleen in niemandsland rijdt is er opeens weer een moskee-toren die omhoog rijst en daarom heen volgen dan lage huizen en vaak daarachter of naast ruïnes van oudere en eerdere huizen.

De omgeving veranderd telkens weer. De ene bergketen is scherp, grijs en zwart, het volgende uitzicht is golvend en groenig. Hogerop groeit er nauwelijks iets, lager zie je veel argan-bomen en regelmatig ook bloeiende amandel.

Weer verder komen we vlak voor Igrhem een afslag tegen die een smallere weg naar Tafraoute aangeeft. We blijken nog niet eens op de helft te zijn en we rijden al uren.

Vol goede moed verder
De bergen worden ruiger, de wegen smaller en vaak rijden we een dal in, een droog rivierbed over en dan weer omhoog. Een tijdje langs berghellingen en daarna klimmend en draaiend naar een col. Daarachter ontvouwt zicht opeens weer een ander droog landgschap. Geel, bruinig-groen, pirietgroen, zwarte strepen tegen een grijzige basis, scherpe pieken en schuin-omhoog rijzende grondlagen die rafelend tegen de blauwe hemel afsteken. 
En overal is het droog. Heel droog.

De weg stijgt maar door. We hebben geen idee meer waar we zitten. De routeplanner werkt nauwelijks. Ria kijkt op d'r apple op google maps en wijst waar ongeveer de bestemming zou moeten zijn. Nog 55 km. Maar hoe lang in tijd?

We komen over een col en rijden opeens scherp naar beneden, slingerend door een nieuw dal. En op een steen aan de kant van de weg staat Tafraoute 45.
Het blijkt de eind-vallei te zijn. 

Rechts rijzen de bergen van de midden-atlas hoog op. Ze staan stoffig grijsbruine uitgewassen pracht in volle zon. Links stijgen en dalen geterrasseerde velden met arganbomen en dode stammetjes. Die laatste blijken later dode amandelbomen te zijn. A

Geen regen
Al zeven jaar valt er in de maanden januari en februari geen regen meer in dit gebied.
Veel gebeden  die niet verhoord worden. Inch Allah?
Maar de boeren, en eigenlijk de hele streek, ze lijden er vreselijk onder.
Het is droog, de oases vallen droog, de gewone bomen sterven. Alleen de sterksten blijven: de argan-bomen.
Palmbomen staan dood langs de kant. 
Overal waar iets groens staat wordt geiirrigeerd. 't Water wordt schaarser en duurder.

De vallei waar we zo'n 35 km doorheen rijden blijkt overal even mooi en even droog.
Tegen de berghelling rechts van ons talloze dorpen. Steeds zie je een moskee-toren, eromheen de luxere huizen, stoffige paden, hellingen met smalle terrassen, oudere half-vergane huizen en daarbuiten de ommuurde los-liggende huizen van rijkere mensen, gezien de auto's , groene tuinen en hoge muren..

En opeens een afslag naar Tafraoute en een kleintje naar rechts: Kasbah Chez Amalyia (genoemd naar de oudste dochter van WA en Maxima).
We zijn er!
We rijden een grote poort door, parkeren de auto en bestijgen de imposante trap naar de openslaande deuren van ons volgende onderkomen.

Chez Amalyia
Tekst nog schrijven

Tafraoute en Aït Mansour
Tekst nog schrijven

Van Tafraoute naar Tata
Tekst nog schrijven
Wilde dromedarissen onderweg

Oase Tata
Aangekomen in TaTa. We logeren in een prachtige Kazbah. Tientallen trapjes verbinden kamers, gangen en toiletten. Prachtig ingericht

Gezond en wel aangekomen na een rit van 4 uur. Met ook nog een half uur pauze na een foute afslag die eindige in een doodlopende gravelweg. Vriendelijke Berbers in the middle of nowhere boden ons thee en brood met amandelolie.

Wat een landschappen onderweg. Bergen, kloven, droge beddingen

Van Tata naar Icht
De zon gaat op achter de bergen en het terras van onze kamer ligt in de zon. We douchen, pakken in en kronkelend en klimmend vinden we het hoge terras voor ons ontbijt . Pannekoeken, rond plat brood, spiegelei, honing en jam en yoghurt en kleine verse mandarijnen. Jammie,

We rijden naar het centrum van Tata. De Palmerie ligt er omheen en in het centrum zien we kleine winkeltjes en kopen drinken, chips, fruit en Peter een Jeballah.

En dan rijden we opeens echt door de woestijn. Akka is 55 km. De weg is vrij recht, links van ons een lage heuvel en daarachter hogere bergen. Rechts in de verste vaag enkele bergen en voor de rest zand en steen. We rijden flink door. 110 km per uur kan hier goed. Geen tegenliggers, geen verkeer. Veel zon.

In Akka rijden we langszaam door het centrum, maken een rondje over het plein met de busssen en rijden verder. Vlak buiten Akka ligt een kruispunt. Ria gaat rijden en Peter kruipt achterin. Maar er staat ook een kaartje met mogelijke dingen om te zien. Dus we draaien en zijweg in, rijden iets omhoog en dan overe een beton-weg een stadje in. Kinderen roepen bonjour en hallo en how are you en vragen aan Ria 'how old are you'. Allemaal je engels uitproberen, vriendelijk en giechelend.

We rijden door tot waar de weg ophoudt bij een moskee. Peter trekt zijn Jeballah aan en Marijke en Ria doen sjaals om. We lopen het oude dorp in. Lemen huizen, een ezel achter een stalen deur met spijlen, ruïnes en opeens een fietser, een man op een ezel en rechstaf een wasplaats. Twee vrouwen (eentje met onbedekt hoofd) wassen kleren en joggingpakken in een betonnen wasbak. Daarachter een muur en hoge palmen. Even verderop lopen we door de palmerie over een stoffig pad met afbrokkelende muren waar een betonnen watergoot water langs leidt. Een kudde schapen steekt over, de jonge herderin er achteraan lopend. Weer verder kunnen we retour naar het dorp. De auto staat in de brandende zon, de moskeedeur staat open. Allemaal paren schoenen en slippers staan binnen eerbiedig te zijn.

In de auto rijden we verder richting Icht. De weg is vlak en smal, soms onderbroken door een stukje wegwerk. Nauwelijks verkeer. Ergens ver weg, tegen een heuvelrug bij een ruïne een nomaden-tent. En later een groepje van drie of vier

loslopende dromedarissen. Een man op een brommer die een rennende dromedaris opjaagt. Midden in het niets aan de zijkant van de weg drie palmbomen. Een put met een betonnen deksel en een rubberen emmer aan een metalen spit. Het water ligt drie meter lager en is lekker koel.

Een afslag naar rechts. Verderop een toren, een moskee dus. Icht.
We rijden de Auberge en camping Borj Biramane in.

Een ommuurd stukje oase in de zanderige woestijn, beige bergrug erachter.
Borj = (waak)toren. Negen berbertenten (met betonnen wanden) en een flink aantal gepleisterde lage huizen liggen rond en achter een groot gebouw (restaurant en bar) omringd door terrassen, lage zonnetenten en zitplekken uit de zon. Een erg mooi aangelegde gastvrije plek.

Twee Franse broers hebben het 8 jaar geleden gestart. Er zijn een handjevol franse kampeerders (een vouwwagen en verder campers) die hier verbijven of door trekken. Wij krijgen een huis aan de rand. Koel van binnen, modern Marokkaans ingericht,
Dat zal wel goed slapen.

De eigenaar vraagt wat we willen eten. Tajine? Legumes? Brochette? Alle drie dus,
En ook graag Harara, de plaatselijke soep.

We komen bij, Ria en Marijke lezen en rusten. Peter typt een verslag en maakt foto's.
Heerlijk tot rust komen.

Om 5 uur komt de maan al op boven de bergen. De zon schijnt ondertussen nog volop. Een heerlijke temperatuur hier.

ICHT bekijken
Tekst volgt nog

Van ICHT naar Sidi Ifni
Tekst volgt nog

Sidi Ifni en Lechira beach
Tekst volgt nog

Hammam in Sidi Ifni
 

Helemaal rose, warm en ontspannen komen Ria en Marijke Maison Xanadu binnen om 21:30.
Ze zijn met H naar een hamam geweest, hier in de stad.
Drie uur lang zijn ze op Marokkaanse wijze, tussen allerlei andere vrouwen gescrubd, gewassen en gemasseerd. Normaliter zie je van de vrouwen hier alleen het gezicht (Berber-vrouwen) of een wat westerser look (alleen een hoofddoek en lange mouwen) of een volle Burkah. Nu niet.
Iedere vrouw die hier binnenkomt, van 2 tot 82 jaar oud gaat via de kleedkamer in een slip (of bilveter) naar binnen om zich te wassen, gemasseerd te worden, gekoeld en verwarmd, gescrubd en gemarteld. De voetzolen met puimsteen, de armen met zelfgemaakte zeep, gemaakt van geraspte Dovezeep gemengd met bier, schudden en  2 dagen laten staan en klaar!  He hele lijf wordt nat en glad en zacht. En er wordt fijn zwart zand gebruikt en een scrub-handschoen voor het schoonmaken van de warme geopende porien. Drie volledig betegelde ruimtes vol emmers, warm en koud water...

Enfin... de lady's zelf aan het woord:

Dit was een echte belevenis! Vrouwen en meisjes, jongetjes tot 2 jaar, mogen er naar binnen. Iedereen kletst en tettert door elkaar. Een kakofonie in deze betegelde ruimtes. Ondertussen scrub je jezelf of je hebt iemand mee die dat voor je doet! Dit is de plek om de jonge meiden voorlichting te geven en te roddelen. Even zonder mannen! Het is knap warm, vergelijkbaar met de sauna! Na afloop afdrogen en je dan nog even flink oliën.

Ondertussen eet Peter ergens aan het strand een Marokkaanse salade en groente-beignets. 
Naderhand vertelt Patrick (guide extra-ordinaire) over zn ervaringen in noord-afrika. Algerije, Marokko, de jaren 70 in de banlieus rond Parijs, de politieke onrust toen... en de geschiedenis van Marokko.
Sidi Ifni bijvoorbeeld (de stad waar we nu zijn) was tot de jaren 60 Spaans gebied. En Franco, berroemd en berucht, was hier goeverneur. 
La source des femmes, een film over vrouwen. Een film over de hammam, het samen praten en overleggen. De hammam is de enige plek waar vrouwen in dit gebeid onderling en publiekelijk kunnen zijn wie ze zijn. Onttrokken aan de blikken van mannen, niet bepaald door de kledingeisen en de bescheiden en soms onzichtbare plaats in de samenleving. Ook een plek waar meisjes leren wat seksualiteit is... en de toekomstige man is weer een neef van een broer van .... zo leer je. Van jezelf en van anderen, naakt, kwetsbaar, gerimpeld of strak, dik en dun, alles loopt hierm scheert zich, wast en kletst. Hier kunnen vrouwen zelfs een sigaretje roken.

Na teerugkomst praten we met H en daarna met z 4-en (inclusief Patric) en dan met 'ndrieen no door, onder het genot van een fles wijn en nootjes. 

Retour naar Airpot Agadir
Nog schrijven

Deze link zou moeten werken voor het fotoboek van de reis